Beeldplan Licht in de Openbare Ruimte

Lantaarnpalen en duurzaamheid


Streefbeeld van de gemeente

De vormgeving van de lantaarnpalen sluit aan bij de gewenste beeldkwaliteit op de locatie. Verder zijn lantaarnpalen onderhoudsvriendelijk en zo duurzaam mogelijk over de gehele levensduur vanaf de productie tot en met hergebruik. Er worden geen reclames en geen materialen van anderen dan de gemeentelijke organisaties aan de lantaarnpalen bevestigd.

Kumastraat Zuidhorn

Foto: gebogen lantaarnpalen (Kumastraat in Zuidhorn)

Aantal en hoogte lantaarnpalen

Er staan 2100 lantaarnpalen in Grootegast (2010), 2260 in Marum (2015) en 4100 in Zuidhorn (2015). De hoogte van de lantaarnpaal past bij het type weg. Lantaarnpalen langs gebiedsontsluitingswegen zijn vaak 8 meter. Een paal langs een grotere erfontsluitingsweg heeft een hoogte van 6 meter, langs een kleinere woonstraat en langs fietspaden staan vaak 4 meter hoge palen.

Vormgeving lantaarnpalen - beeldkwaliteit

Bij daglicht is de vormgeving medebepalend voor de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving. Om die reden kiest de gemeente in sommige gebieden speciale lantaarnpalen en armaturen. Bekend zijn de lantaarnpalen met antieke/nostalgische/moderne uitstraling in oudere dorpskernen. Op bijzondere plekken kiest de gemeente voor bijpassende kenmerkende ontwerpen zoals op onderstaande foto′s. De gemeente kiest op de meeste locaties voor ′sober en doelmatig′ net als bij de armaturen.

marum gebogen lichtmasten Fietspad bij station Zuidhorn moderne lichtmast 

Foto 1: twee lantaarnpalen hebben een speciaal design in het centrum van Marum

Foto 2: het fietspad naar het station en gemeentehuis in Zuidhorn is voorzien van lantaarnpalen met een modern uiterlijk

Kerkstraat Niehove

Foto: In kleinere oude dorpskernen wordt vaker voor een antiek uitziend armatuur met lantaarnpaal gekozen. (Kerkstraat, Niehove)

Lichtmastreclame en andere materialen aan de lantaarnpaal

Een lantaarnpaal is primair geschikt als drager van het armatuur. De paal is in principe niet geschikt voor het dragen van reclame-uitingen. Om deze reden wordt dit niet toegestaan. Er mogen geen materialen van anderen dan de gemeente aan de lantaarnpaal worden bevestigd.

Levensduur

Een lantaarnpaal gaat vaak 40 jaar mee. Omdat een armatuur 20 jaar meegaat, wordt het armatuur vaak 1 keer gewisseld. Wanneer de mast 40 jaar oud is, en er is nog geen reden voor vervanging, dan wordt de kwaliteit gecontroleerd, bijvoorbeeld met een stabiliteitsmeting. Wanneer de leverancier de kwaliteit blijft garanderen, kan de gemeente ervoor kiezen de mast langer te behouden gedurende bijvoorbeeld 5 jaar. 

Onderhoud en reparatie

Net als de armaturen, kennen ook de lantaarnpalen geen grote achterstand qua vervanging en onderhoud. Lees meer in storingen en onderhoud.

Duurzaam materiaalgebruik

Bij het beoordelen van de duurzaamheid van armaturen én lantaarnpalen wordt naar de gehele cyclus gekeken van winning, productie, gebruik, verwijderen, hergebruik en recycling van materialen. 

Er zijn diverse soorten lantaarnpalen op de markt gemaakt van staal, aluminium, kunststof en hout. De eigenschappen variëren. Het is lastig te zeggen welk materiaal over de gehele levensduur het duurzaamst is. 

Afspraken worden gemaakt met de leveranciers over duurzaamheid. Hierbij worden ook erkende inzamelaars en verwerkers betrokken zodat afgeschreven materialen milieuvriendelijk worden verwerkt.

Als er nieuwe lantaarnpalen worden geplaatst, dan kiest de gemeente tussen de diverse beschikbare materialen, op basis van kosten, onderhoudsgemak en duurzaamheid in brede zin. De gemeente denkt vooraf na over welke milieuvriendelijke oppervlaktebescherming, schilderwerk en schoonmaak mogelijk is.

Botsvriendelijke masten

Op de markt zijn zogenaamde ‘botsvriendelijke masten’ verkrijgbaar. De constructie beweegt met de auto mee of breekt zelfs helemaal af waardoor de auto minder abrupt tot stilstand komt. Aangezien voorkómen beter werkt dan genezen, kiest de gemeente voor zoveel mogelijk infrastructurele maatregelen om botsingen te voorkomen. Er zijn tot op heden geen botsvriendelijke masten toegepast.